
مصاحبه نسل فردا با مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران
تعداد بازدید : 2
فیلم کوتاه، خودِ سینماست؛ نه تمرینی برای آن
نویسنده : آریانا معتمدیان / گروه تحریریه
در آستانه برگزاری چهلودومین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، با بهروز شعیبی، دبیر این دوره و فیلمساز شناختهشده سینمای ایران، درباره جایگاه فیلم کوتاه، نقش جشنواره در پرورش استعدادها، و نسبت این قالب با سینمای بلند گفتوگویی انجام دادیم. شعیبی که آثار بلندش چون طلا و مس، دهلیز، دارکوب و بدون قرار قبلی با نگاه انسانی و شاعرانهاش شناخته میشوند، در این گفتوگو از تجربه زیستهاش در سینمای کوتاه و دغدغههایش برای آینده این جریان سخن گفت.
- شما به عنوان دبیر جشنواره، چه ویژگیهایی را برای چهلودومین دوره در نظر گرفتهاید؟
این دوره از جشنواره با رویکرد «خردمحوری و اندیشهورزی» طراحی شده است. هدف ما حمایت از روایتهای خلاقانه و متنوع با محوریت هویت ملی، فرهنگی و زیستی ایران است. امسال بیش از هر زمان دیگری تلاش کردیم تا جشنواره به بستری برای تبادل تجربه، آموزش و دیدهشدن فیلمسازان جوان تبدیل شود. از نمایش آثار تا برگزاری نشستهای تخصصی، همه چیز در خدمت رشد سینمای کوتاه است.
- خب با این تعریف به نظر شما چرا فیلم کوتاه در زیست هنری امروز اهمیت دارد؟
ببینید فیلم کوتاه از دو جنبه اهمیت دارد؛ نخست، خاستگاه خلاق و مستقل آن است که به فیلمساز آزادی بینظیری در بیان میدهد. دوم، تأثیرگذاری عمیق آن بر ذهن مخاطب. شاید در چرخه اکران و فروش حضوری نداشته باشد، اما در چرخه تأثیرگذاری، نقشی جدی و ژرف ایفا میکند. فیلم کوتاه میتواند در چند دقیقه، مفهومی را منتقل کند که گاهی فیلم بلند هم از آن عاجز است.
-به نظر شما در این سالها فضای مجازی چه نقشی در گسترش مخاطبان فیلم کوتاه داشته است؟
فضای مجازی باعث شده مردم، بیآنکه خود بدانند، تماشاگر فیلم کوتاه باشند. ویدیوهایی که در چند دقیقه روایتی کامل ارائه میدهند، از منطق سینما پیروی میکنند. این یعنی فیلم کوتاه دیگر محدود به سالنها نیست؛ در جریان روزمره زندگی مردم
نفس میکشد. این تحول، فرصت بزرگی برای فیلمسازان است تا با مخاطب گستردهتری ارتباط برقرار کنند.
-شما در این سمت و جایگاه وضعیت فیلمسازان جوان در این حوزه را چگونه ارزیابی میکنید؟
نسل تازه فیلمسازان کوتاه با اشتیاق و دقت از تجربه دیگران میآموزند. این میل به یادگیری و آزمودن، سبب شده فیلم کوتاه در سالهای اخیر به بلوغی چشمگیر برسد؛ هم از نظر روایت و ساختار متنی و هم در جنبههای اجرایی و تصویری. امروز شاهد فیلمهایی هستیم که از نظر فنی و محتوایی، استانداردهای جهانی را رعایت میکنند.
-برخی معتقدند فیلم کوتاه صرفاً تمرینی برای ورود به سینمای بلند است. نظر شما چیست؟
این نگاه اشتباه است. فیلم کوتاه تنها زمانی معنا دارد که خودش باشد، نه تمرینی برای فیلم بلند. اگر فیلمساز با نیت ساخت اثر بلند به سراغ فیلم کوتاه برود، هویت این قالب از میان میرود. فیلم کوتاه امروز زبانی مستقل یافته؛ زبانی فشرده، موجز و درعینحال عمیق. البته میتواند سکوی پرتابی باشد، اما نه به بهای از دست دادن ماهیتش.
-جشنواره فیلم کوتاه تهران چه نقشی در رشد این جریان دارد؟
این جشنواره فرصتی است برای دیدهشدن و گفتوگو. در نبود اکرانهای منسجم، چنین رویدادی جایگاهی بیبدیل دارد. محفلی که فیلمسازان میتوانند آثارشان را در کنار دیگران ببینند، سنجیده شوند و مسیر آینده را شفافتر بیابند. از سوی دیگر، این جشنواره از سال ۱۴۰۰ در فهرست رویدادهای مورد تأیید آکادمی اسکار قرار گرفته و امکان ورود مستقیم فیلمهای برگزیدهاش به فهرست سالانه آکادمی را فراهم کرده است.
-آیا فیلم کوتاه میتواند در سطح بینالمللی هم تأثیرگذار باشد؟
قطعاً. فیلم کوتاه بهدلیل ساختار موجز و جهانیاش، قابلیت انتقال پیام به مخاطب بینالمللی را دارد. بسیاری از فیلمهای کوتاه ایرانی در جشنوارههای جهانی درخشیدهاند. ما در این دوره نیز شاهد حضور آثار متنوعی از کشورهای مختلف هستیم که نشاندهنده جایگاه جهانی این قالب است.
-در پایان، اگر بخواهید فیلم کوتاه را در یک جمله تعریف کنید، چه میگویید؟
فیلم کوتاه نه تمرینی برای سینما، که خودِ سینماست؛ صادق، موجز و به حقیقت نزدیکتر از هر چیز.